Friday, March 8, 2024

 



 

Μαθήματα από το Χάρβαρντ, για όσους ανησυχούν για τα μη κρατικά ΑΕΙ https://www.kathimerini.gr/society/562533925/

https://www.facebook.com/photo?fbid=10232571427289205&set=a.10200279821139233

 

 

Τι σχέση έχει το Harvard με το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ;

Το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» καθιερώθηκε στην Ευρώπη

για τα Πανεπιστήμια που ιδρύθηκαν εκτός της καθολικής εκκλησίας...

Στην Ελλάδα με ελλειπή χρηματοδότηση και συνεχείς παρεμβάσεις και

σε ακαδημαϊκό επίπεδο από κάθε υπουργό, το αυτοδιοίκητο ήταν ημιτελές.

Εάν η ΕΘΑΑΕ δεν ορίζεται με αξιοκρατικά κριτήρια και με συναίνεση

από τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, δεν πρόκειται να αλλάξουν

πολλά, το πολιτικό μάρκετινγκ δεν αρκεί.

 

κπκ. - Αν το HARVART στήσει παράρτημα στην Ελλάδα , τις «Φιλανθρωπικές

Δωρεές» θα τις αντικαταστήσει με απαιτήσεις–διεκδικήσεις

ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗΣ που θα αφαιρείται από τα Δημόσια

Πανεπιστήμια;;; και

-Ποια είναι η σχέση Καθηγητών/Φοιτητών στις Σχολές;;;

 

 

 Αλήθειες και μύθοι για τα μη κρατικά ΑΕΙ

Άρθρο του Ευθύμιου Καξίρα στην «Κ»:

 

Το θέμα των μη κρατικών πανεπιστημίων απασχολεί την ελληνική κοινωνία

 εδώ και δεκαετίες και έλαβε ακόμη μεγαλύτερη ένταση με τις πρόσφατες εξαγγελίες για αλλαγές στο νομικό πλαίσιο σχετικά με τη λειτουργία τους

 

O κ. Ευθύμιος Καξίρας είναι καθηγητής στην Εδρα John Hasbrouck Van Vleck, Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής, καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Κοινοποίηση

 

Το θέμα των μη κρατικών πανεπιστημίων απασχολεί την ελληνική κοινωνία εδώ και δεκαετίες και έλαβε ακόμη μεγαλύτερη ένταση με τις πρόσφατες εξαγγελίες για αλλαγές

στο νομικό πλαίσιο σχετικά με τη λειτουργία τους. Εχοντας υπηρετήσει για πάνω από

τρεις δεκαετίες σε ένα από τα πιο γνωστά μη κρατικά πανεπιστήμια της Αμερικής, το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, που αναφέρεται συχνά ως παράδειγμα προς μίμηση, νομίζω ότι αξίζει να διευκρινιστούν μερικά πράγματα για το πώς λειτουργούν τέτοια ακαδημαϊκά ιδρύματα .

   /// (το Πανεπιστήμιο ανήκει σε ιδιωτική εταιρεία με το ίδιο όνομα και λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους της Πολιτείας της Μασαχουσέτης περί µη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων) /// .

Παρεμπιπτόντως, τα περισσότερα κορυφαία μη κρατικά πανεπιστήμια στην Αμερική έχουν παρόμοιο τρόπο λειτουργίας, με ελάχιστες διαφορές. Θα επιχειρήσω την περιγραφή της λειτουργίας του Πανεπιστημίου απαντώντας σε κάποια ερωτήματα.

 

Είναι το Χάρβαρντ το ακριβότερο πανεπιστήμιο στην Αμερική;

 

Σαφώς όχι. Δεν συμπεριλαμβάνεται καν στη λίστα των 20 ακριβότερων πανεπιστημίων, η οποία περιλαμβάνει γνωστά μεγάλα ιδρύματα, όπως το Κολούμπια (2ο στη λίστα), το Μπράουν (9ο), το Τζονς Χόπκινς (18ο), αλλά και πολλά μικρότερα κολέγια.

 

 

Λειτουργεί το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ κυρίως από τα δίδακτρα που εισπράττει από φοιτητές;

 

Σαφώς όχι. Στον ετήσιο προϋπολογισμό του τα δίδακτρα συμβάλλουν μόνο κατά 21%.

Για σύγκριση, τα μεγαλύτερα έσοδα (ποσοστό 45%) προέρχονται από δωρεές ιδιωτών, κυρίως πρώην φοιτητών του, και από ερευνητικά προγράμματα και πατέντες (ποσοστό 24%).

Πληρώνει πάντως πολύ ακριβά δίδακτρα ο μέσος φοιτητής του Χάρβαρντ (έστω

και αν είναι λιγότερα από αυτά των πρώτων 20 πιο ακριβών πανεπιστημίων);

Και πάλι όχι! Γιατί ο μέσος φοιτητής πληρώνει από τίποτε έως σχετικά λίγα δίδακτρα.

Πώς είναι δυνατόν; Είναι, γιατί φοιτητές με εισόδημα γονέων έως και τριπλάσιο του κατώτατου μισθού της Μασαχουσέτης (που είναι από τους υψηλότερους της Αμερικής) παίρνουν πλήρη υποτροφία, δηλαδή δεν πληρώνουν απολύτως τίποτε.

Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνεται περίπου το 33% του συνολικού αριθμού των προπτυχιακών φοιτητών. Φοιτητές με εισόδημα γονέων από τριπλάσιο έως εξαπλάσιο του κατώτατου μισθού παίρνουν σταδιακά μειούμενη υποτροφία, δηλαδή πληρώνουν μόνο ένα μέρος των διδάκτρων (το 22% του συνόλου). Αρα, το 55% των προπτυχιακών φοιτητών πληρώνει από τίποτε έως ένα μικρό μέρος των διδάκτρων.

 Μόνο φοιτητές με εισόδημα γονέων πάνω από το εξαπλάσιο του κατώτατου μισθού πληρώνουν όλο το ποσό. Αλλά και γι᾽ αυτούς ακόμη υπάρχουν ευκαιρίες για οικονομική ενίσχυση, μέσω υποτροφιών για συμμετοχή σε έρευνα ή άλλες ακαδημαϊκές ασχολίες

 (π.χ. ως βοηθοί βιβλιοθηκάριοι ή για να κάνουν φροντιστήριο σε νεότερους φοιτητές κ.λπ.).

Πώς και είναι τόσο γενναιόδωρο το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ; Στο κάτω κάτω, δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα!

Το Χάρβαρντ ανήκει σε ιδιωτική εταιρεία και λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους της Πολιτείας της Μασαχουσέτης περί μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων.

Οντως, δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα και μάλιστα επενδύει τα χρήματά του σε πολύ κερδοφόρες επενδύσεις. Χρησιμοποιεί, όμως, όπως το επιβάλλουν το καταστατικό του και οι νόμοι της Μασαχουσέτης που του επιτρέπουν να λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικό ίδρυμα, τα κέρδη από τις επενδύσεις για να υποστηρίζει τους οικονομικά λιγότερο εύπορους φοιτητές αλλά και τη βασική έρευνα.

Και είναι γενναιόδωρο το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ γιατί έχει συνειδητοποιήσει ότι οι ταλαντούχοι φοιτητές, και πολλές φορές τα πιο κοφτερά μυαλά με μεγάλη όρεξη για δουλειά και πρόοδο, δεν προέρχονται μόνο από τις οικονομικά εύρωστες οικογένειες, αλλά και από εκείνες με λιγότερες οικονομικές δυνατότητες, άρα είναι προς όφελός του να υποστηρίξει και να αγκαλιάσει και αυτούς τους φοιτητές.

 Γιατί όχι μόνο διαπρέπουν αυτοί οι φοιτητές όταν αποφοιτήσουν, αλλά είναι και από τους πιο ευγνώμονες για τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν και το ανταποδίδουν κάνοντας σημαντικές δωρεές στο πανεπιστήμιο όταν «πιάσουν την καλή». Αυτός ο «ενάρετος κύκλος»

(ένας οικονομικός και όχι ηθικός όρος) δουλεύει τελικά προς όφελος όλης της κοινωνίας.

Και πώς καταφέρνει το Χάρβαρντ να βρίσκεται στην κορυφή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων παγκοσμίως;

Η συνταγή είναι απλή: Αυστηρά κριτήρια αριστείας και συνεχής αξιολόγηση, τόσο για τους φοιτητές όσο και για τους καθηγητές. Οσον αφορά τους φοιτητές, εισάγεται περίπου το 4% από τις αιτήσεις που παίρνει το πανεπιστήμιο ετησίως (1.675 από περίπου 40.000 αιτήσεις) και πρέπει να διατηρούν μέσο όρο βαθμών 7 κάθε έτος, αλλιώς αρχίζει η διαδικασία επιτήρησης (για ένα εξάμηνο) και αν δεν βελτιωθούν, η διαδικασία αποβολής. Οι δε 750* μόνιμοι καθηγητές του πανεπιστημίου,[* Δεν συμπεριλαμβάνονται οι

περίπου 10.000 μη μόνιμοι καθηγητές στα διάφορα νοσοκομεία που συνεργάζονται με την Ιατρική Σχολή]

 αξιολογούνται κάθε ακαδημαϊκή χρονιά σε έξι διαφορετικές κατηγορίες, με κυριότερες τη διδασκαλία και την έρευνα, και η αξιολόγηση έχει άμεσες μισθολογικές επιπτώσεις.

 Επιπλέον, η έρευνα και η διδασκαλία έχουν μεγάλη αλληλοεπικάλυψη: οι φοιτητές κάνουν τουλάχιστον ένα ερευνητικό πρότζεκτ κάθε εξάμηνο μετά το δεύτερο έτος και μεγαλύτερα σε βάθος πρότζεκτ τα καλοκαίρια, που θεωρούνται μέρος της εκπαίδευσης.

 Πολλές ερευνητικές επιτυχίες του πανεπιστημίου οφείλονται στη σκληρή δουλειά, στο ταλέντο και στην έμπνευση των προπτυχιακών φοιτητών μας.

Αξίζουν τελικά τόσος κόπος, τόση προσπάθεια και τόση ένταση για την αριστεία;

Χωρίς αμφιβολία, ναι. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς τον ενθουσιασμό για μάθηση, πρόοδο και για μία ζωή γεμάτη εμπειρίες πέρα από τα μαθήματα, που είναι το κύριο χαρακτηριστικό των φοιτητών μας. Αλλά και τον βαθμό στον οποίο αυτός ο ενθουσιασμός (που είναι «κολλητικός») και οι επιτυχίες των φοιτητών γεμίζουν ικανοποίηση και υπερηφάνεια τους «μέντορές» τους, όπως αποκαλούνται οι διδάσκοντες.

Το αποτέλεσμα μιλάει από μόνο του.

 

Διάβασα την ανακοίνωση του ΕΜΠ, κατά την οποία, από το 2009 έως σήμερα,

- η χρηματοδότησή του μειώθηκε κατά 63%,

- ο αριθμός του ΔΕΠ μειώθηκε κατά 36%, και

- οι εγγεγραμμένοι φοιτητές αυξήθηκαν κατά 20%.

Ακόμα θυμάμαι παράπονα μελών ΔΕΠ, ότι εξαιτίας αυτής της μείωσης

υπήρχε δυσχέρεια σε σωρεία θεμάτων, από την ανανέωση συνδρομών

σε ξένα επιστημονικά περιοδικά έως την αγορά εξοπλισμού, ενώ

σε κάποια τμήματα σχεδόν όλο το μη μόνιμο προσωπικό μετανάστευσε, δικαίως, στα ξένα, διότι πολύ απλά χωρίς χρηματοδότηση δεν υπήρχαν προοπτικές.

Η σημαντικότερη επένδυση για μια χώρα είναι η εκπαίδευση και η κατάστασή της στην Ελλάδα είναι γνωστή εδώ και κάποια χρόνια και προ κρίσεως. Και έχει αφεθεί στην τύχη της. Οι όποιες εξαιρέσεις λαμπρών πανεπιστημιακών, που υπό αντίξοες συνθήκες κάνουν θαύματα, δεν αναιρούν τον κανόνα.

 Ένα υποχρηματοδοτούμενο πανεπιστήμιο δεν μπορεί να επιτελέσει το σκοπό του και κάποιες θεωρίες τύπου «να γίνουν αυτοδύναμα τα ελληνικά πανεπιστήμια, πουλώντας πατέντες, τεχνογνωσία και υπηρεσίες όπως τα αμερικανικά» απαντώνται άνετα με στοιχεία, που δείχνουν, ότι κορυφαία πανεπιστήμια τύπου Χάρβαρντ και ΜΙΤ λαμβάνουν κανονικότατη και παχυλή ομοσπονδιακή επιχορήγηση και μάλιστα υπέρτερη των προερχομένων από ιδιώτες κονδυλίων.

Ακούει, άραγε, η κυβέρνηση;

 

Επειδή η συζήτηση τείνει να ξεφύγει από το πλαίσιό της :

1. Ένα πανεπιστήμιο χρειάζεται πόρους για να λειτουργήσει. Ακόμα και φημισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, διότι κανένα σοβαρό κράτος ΔΕΝ  αφήνει την εκπαίδευση να γίνει ζήτημα διδάκτρων και δωρεών. Το αναφέρω, διότι κατά καιρούς γίνεται λόγος για την ανάγκη τα ελληνικά πανεπιστήμια να γίνουν αυτόνομα οικονομικά και να μην πληρώνει το κράτος δεκάρα για τη συντήρησή τους, κάτι το οποίο φανερώνει τρομακτική άγνοια στο επίμαχο θέμα.

2. Τέθηκε το θέμα των διδάκτρων με παραπομπή σε ξένα πανεπιστήμια.    Μόνο που σε αυτή την παραπομπή παραλείφθηκε κάτι βασικό, ότι οι φοιτητές αυτών των ξένων πανεπιστημίων μένουν σε φοιτητικές εστίες και δεν ξεπουλιούνται οι δικοί τους για να τους νοικιάσουν αχούρια των 30 τ.μ. με αντίτιμο σα να νοικιάζουν δυάρι στην παραλιακή χωρίς να

 υπολογίζω τι πληρώνουν σε ρεύμα.

3. Αντί να διαψευσθεί το νούμερο, που το ΕΜΠ επικαλείται, εισφέρονται επιχειρήματα τύπου «να εξαφανιστεί η λαμογιοαριστερά» και

«να οργανωθούν καλύτερα τα πανεπιστήμια», που είναι δύο ωραιότατοι τρόποι αφενός για να καταδειχθούν ιδεοληψίες αφετέρου για να παραπεμφθεί η λύση του προβλήματος στα ίδια τα πανεπιστήμια και με μειωμένη χρηματοδότηση. Αλλού διαβάζω, ότι τα νούμερα του ΕΜΠ δεν είναι αξιόπιστα και, αντί να εισφερθούν επιχειρήματα υπέρ αυτής της άποψης, σχολιάζεται, ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη σε αυτούς, που τα αναφέρουν.

Έτσι, όμως, απλά δεν γίνεται κουβέντα. Εκτός αν το πρόβλημα είναι, ότι

οι αρχές του ΕΜΠ μίλησαν για το κυριότερο πρόβλημα των πανεπιστημίων

 μας και αποκάλυψαν μια δυσάρεστη αλήθεια.

4. Γιατί η χρηματοδότηση είναι το κυριότερο ζητούμενο

σε ένα πανεπιστήμιο;;;   Διότι από εκεί ξεκινούν τα πάντα, από την πρόσληψη προσωπικού έως τη χρηματοδότηση μιας έρευνας και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. Αν ένα πανεπιστήμιο ελάμβανε 20 ευρώ το χρόνο το 2009 για την κάλυψη των αναγκών του και σήμερα λαμβάνει 3, τότε με κάθε σεβασμό αλλά όσο καλή διαχείριση και αν κάνει, με 3 ευρώ δεν μπαλώνονται οι τρύπες του προϋπολογισμού του.

5. Πάσχουν οργανωτικά τα ελληνικά πανεπιστήμια ;;;

Όσοι έχουμε περάσει από αυτά, απαντάμε, ότι πάσχουν χωρίς αμφιβολία.

Όταν, όμως, ως επιχείρημα για τη μη χρηματοδότησή τους αναφέρεται

 η έλλειψη οργάνωσης και όχι ότι το κράτος μας αδιαφορεί για την καλύτερη χρηματοδότησή τους, τότε βγαίνει το συμπέρασμα, ότι δεν έχει γίνει κατανοητή ούτε η καλύτερη χρηματοδότηση ως επένδυση για την εκπαίδευση ούτε ότι το κράτος μας με το πρόσχημα της κρίσης αδιαφορεί για αυτή την επένδυση και απόδειξη είναι η κατάσταση σε κάθε βαθμίδα της δημόσιας εκπαίδευσης.

 Το κράτος μας, επίσης, μπορεί ευχερώς να ελέγξει την πορεία των κονδυλίων ενός πανεπιστημίου. Στην πράξη, όμως, δεν το κάνει.